Z dniem 1 stycznia 2025 roku weszła w życie procedura SME która daje nowe możliwości małym i średnim przedsiębiorstwom działającym na terenie Unii Europejskiej. Regulacja ta ma na celu uproszczenie zasad dotyczących podatku VAT i stworzenie przyjaźniejszego środowiska dla małych firm prowadzących działalność transgraniczną.
Czym jest procedura SME?
Procedura SME daje możliwość małym firmom z siedzibą w Polsce korzystanie ze zwolnień z VAT obowiązujących w innych krajach UE. Od tej pory polski przedsiębiorca, który spełnia określone warunki, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia z VAT obowiązującego w innych krajach UE. Przedsiębiorcy z innych krajów UE będą mogli również skorzystać ze zwolnienia z VAT obowiązującego w Polsce.
Procedura SME dotyczy wyłącznie podatników mających siedzibę swojej działalności gospodarczej na terytorium państw członkowskich UE. Jeżeli podatnik nie ma siedziby działalności gospodarczej w żadnym państwie członkowskim, wówczas nie może korzystać w żadnym kraju UE ze zwolnienia podmiotowego w VAT także w sytuacji, gdy jego stałe miejsce prowadzenia działalności ma miejsce w danym państwie członkowskim.
Procedura SME stanowi implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady (UE) 2020/285 z 18 lutego 2020 roku zmieniającej dyrektywę VAT.
Kto może skorzystać z procedury SME?
Zwolnienie podmiotowe dotyczące podatnika z siedzibą w innym państwie członkowskim UE wykonującego czynności na terenie Polski zostało uregulowane w artykule 113a ustawy VAT.
Warunki korzystania w innym państwie członkowskim EU ze zwolnienia podatkowego przez podatnika z siedzibą w Polsce zostały zawarte w art. 113b ustawy VAT. W artykule tym wskazano, że podatnik, który posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju i którego roczny obrót na terytorium Unii Europejskiej nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 000 euro, może skorzystać ze zwolnienia dla dostaw towarów i świadczenia usług w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, na warunkach określonych przez to państwo członkowskie, w szczególności gdy roczny obrót podatnika w tym państwie członkowskim nie przekroczył kwot określonych przez to państwo, jeżeli wprowadziło ono zwolnienie na zasadach odpowiadających regulacjom.
Wynika z tego, że każdy podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, w tym również zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, może skorzystać ze zwolnienia w innym państwie członkowskim w ramach procedury SME. Musi jedynie spełniać dwa podstawowe warunki:
- nieprzekroczenie w poprzednim ani bieżącym roku kwoty rocznego obrotu na terytorium Unii Europejskiej w wysokości 100 000 euro
- nieprzekroczenie rocznego obrotu kwot określonych przez państwo członkowskie, w którym podatnik chce korzystać ze zwolnienia.
W celu skorzystania ze zwolnienia podatnik składa Naczelnikowi Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście powiadomienie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia w innym państwie członkowskim. Przepisy ustawy określają ten dokument jako „uprzednie powiadomienie”.
Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, uwzględniając informacje przekazane przez właściwe organy podatkowe państw członkowskich, nie później niż w ciągu 35 dni roboczych następujących po otrzymaniu uprzedniego powiadomienia informuje podatnika o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego poprzedzonego kodem PL i zawierającego kod EX, zwanego dalej polskim numerem identyfikacyjnym EX, na potrzeby korzystania ze zwolnienia w państwie członkowskim innym niż Polska, jeżeli to państwo (lub państwa członkowie) potwierdziło jego prawo do korzystania w nim ze zwolnienia.
Jeżeli warunki uprawniające do nadania lub potwierdzenia polskiego numeru identyfikacyjnego EX wymagają dodatkowego zweryfikowania w celu zapobieżenia uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania, właściwy naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć termin do czasu zakończenia tej weryfikacji.
W przypadku, gdy przeprowadzana analiza uprzedniego powiadomienia wykaże przekroczenie przez podatnika rocznego obrotu na terytorium Unii Europejskiej w poprzednim lub bieżącym roku (100 000 euro), właściwy naczelnik urzędu skarbowego wyda postanowienie o odmowie nadania polskiego numeru identyfikacyjnego EX, na które służy zażalenie.
Jeżeli natomiast przeprowadzana przez inne państwo członkowskie analiza uprzedniego powiadomienia wykaże niespełnienie warunków zwolnienia określonych przez to inne państwo członkowskie, właściwy naczelnik urzędu skarbowego poinformuje podatnika o odmowie skorzystania w nim ze zwolnienia w tym państwie członkowskim.
Dezaktywacja numeru identyfikacyjnego EX
Zgodnie z ustawą VAT w przypadku, gdy roczny obrót na terytorium Unii Europejskiej podatnika w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym przekroczył kwotę 100 000 euro lub podatnik przestał spełniać warunki korzystania ze zwolnienia we wszystkich państwach członkowskich, w których korzystał ze zwolnienia, lub zwolnienie przestało mieć zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich, w których podatnik korzystał ze zwolnienia, lub podatnik poinformował o zakończeniu swojej działalności gospodarczej lub istnieje uzasadnione przypuszczenie, że jego działalność gospodarcza zakończyła się –właściwy naczelnik urzędu skarbowego niezwłocznie wydaje postanowienie o dezaktywacji polskiego numeru identyfikacyjnego EX, na które służy zażalenie i które podlega natychmiastowemu wykonaniu, oraz dezaktywuje ten numer.
Katalog przesłanek, które mogą potwierdzać przypuszczenie, że działalność podatnika się zakończyła dotyczy sytuacji, w której mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem lub podatnik albo jego pełnomocnik nie stawiają się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, lub wobec tego podmiotu sąd orzekł, na podstawie odrębnych przepisów, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
Obowiązek raportowania
Na podatników, którzy korzystają ze zwolnienia w innym niż Polska państwie lub państwach członkowskich nałożono obowiązek:
- składania informacji kwartalnych w terminie miesiąca od końca danego kwartału, przy czym termin ten upływa również, gdy ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy;
- korekty informacji kwartalnej – niezwłocznie, w przypadku wszelkich zmian w informacjach kwartalnych.
- Informacja kwartalna zawiera dane dotyczące podatnika, w tym informacje o polskim numerze identyfikacyjnym EX, oraz dane o wysokości obrotów osiągniętych w każdym z państw członkowskich UE za dany kwartał, w tym o wartości sprzedaży na terytorium kraju.
Składanie informacji kwartalnych jak również uprzedniego powiadomienia odbywa się jedynie za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Do korzyści, jakie niesie za sobą dla podatników procedura SME, można zaliczyć między innymi:
- uproszczenie formalności – procedura SME ma na celu zmniejszenie biurokratycznych obciążeń dla małych firm;
- zmniejszenie kosztów – zwolnienie z VAT może znacząco obniżyć koszty prowadzenia działalności gospodarczej;
- ułatwienie dostępu do nowych rynków – dzięki procedurze SME małe firmy będą mogły łatwiej eksportować swoje produkty i usługi do innych krajów UE.
Źródło: www.bizin.pl