Określenia osoba fizyczna oraz osoba prawna stosowane są bardzo często, jednak nie każdy wie, co one właściwie oznaczają. Zatem w dzisiejszym artykule postaramy się odpowiedzieć czym jest osoba fizyczna oraz osoba prawna i jaka jest między nimi różnica.
Kim jest osoba fizyczna
Osobą fizyczną jest każdy żyjący człowiek, bez względu na wiek czy płeć. Z kodeksu cywilnego wynika, że człowiek czyli osoba fizyczna ma:
- Zdolność prawną od chwili urodzenia – przez zdolność prawną rozumie się zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zdolności prawnej nie można się zrzec.
- Zdolność do czynności prawnych – należy ją rozumieć jako możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań. W polskim prawie jest ona stopniowana.
- Osoba fizyczna uzyskuje najpierw ograniczoną, a następnie pełną zdolność do czynności prawnych.
Osoba prawna
Osoba prawna to jeden z rodzajów podmiotów występujących w prawie cywilnym. W kodeksie cywilnym można przeczytać, że osobami prawnymi są:
- Skarb Państwa
- Jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną
Aby ustalić inne – poza Skarbem Państwa – osoby prawne, należy zajrzeć do innych ustaw. Do najczęściej spotykanych osób prawnych należą:
- Spółki – akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością
- Przedsiębiorstwa państwowe
- Jednostki samorządu terytorialnego
- Banki
- Spółdzielnie
- Stowarzyszenia
- Kościoły
Osoba fizyczna a osoba prawna – różnice
Różnica między osobami fizycznymi a prawnymi dotyczy m.in. momentu, w którym zyskują one zdolność prawną. W przypadku osób fizycznych chwilą tą jest moment narodzin. W przypadku osób prawnych kwestia nabycia zdolności prawnej jest rozwiązana podobnie – osoba prawna uzyskuje ją w momencie powstania.
Aby osoba prawna powstała, konieczne jest jej utworzenie. Przykładowo spółkę z o.o. można założyć przez:
- Podpisanie umowy spółki
- Akt założycielski – gdy ma być to jednoosobowa spółka z o.o.
Dokumenty te muszą zostać sporządzone w formie aktu notarialnego. Dodatkowo założyciel musi spełnić inne wymogi. W przypadku wspomnianej spółki z o.o. odnoszą się one m.in. do wysokości minimalnego kapitału (5000 zł).
Kiedy i jak osoba prawna uzyskuje zdolność do czynności prawnych
Różnica między osobą fizyczną a osobą prawną odnosi się także do momentu nabycia zdolności do czynności prawnych. Dla osób fizycznych charakterystyczne jest stopniowe nabywanie zdolności do czynności prawnych. W przypadku osób prawnych kwestia ta wygląda inaczej.
Osoby prawne nabywają zdolność do czynności prawnych z chwilą wpisu do właściwego rejestru – takim rejestrem może być np. Krajowy Rejestr Sądowy (KRS). Zawsze jest to pełna zdolność do czynności prawnych.
Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
W prawie cywilnym funkcjonuje też trzecia kategoria podmiotów, czyli jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Nie zalicza się ich ani do osób fizycznych, ani do osób prawnych.
Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są określane potocznie jako ułomne osoby prawne – została im przyznana zdolność prawna. Przykładami takich jednostek są m.in.:
- Spółki osobowe (np. spółka jawna)
- Wspólnoty mieszkaniowe
- Spółki kapitałowe w organizacji (np. spółka z o.o. w organizacji)
W praktyce jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą nabywać zarówno prawa, jak i zobowiązania.
Osoba fizyczna a działalność gospodarcza
Osoby fizyczne mogą prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą. Do zalet takiej firmy zalicza się m.in. minimum formalności i brak opłat przy zakładaniu czy możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości. Z drugiej strony przedsiębiorca musi pamiętać także o wadach JDG – odpowiada on za wszystkie zaciągnięte zobowiązania firmy. Do innych uciążliwości związanych z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej zalicza się obowiązek odprowadzania co miesiąc składek ZUS.
Jednoosobowa działalność gospodarcza z reguły sprawdza się wówczas, gdy firma działa na niewielką skalę, lokalnie. Gdy jej struktury się rozrastają, lepszym rozwiązaniem okazuje się spółka, np. z o.o.
Osoba prawna a działalność gospodarcza
Status przedsiębiorcy może otrzymać też osoba prawna. Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki jest poprzedzone dość skomplikowaną procedurą jej założenia. Przykładowo spółkę z o.o. założyć może minimum jeden założyciel. Umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego, konieczne jest też uzyskanie wpisu w KRS. Taka spółka posiada osobowość prawną.
Prowadzenie działalności w formie spółki z.o.o wiąże się z pewnymi korzyściami. Do głównych atutów tego rozwiązania należy możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Dodatkowo spółkom łatwiej jest pozyskać środki na dalszy rozwój – np. wówczas, gdy ze swoimi produktami czy usługami chcą one wyjść poza rynek krajowy.
Źródło: www.bizin.pl