Czas na e-weksel. Czy polska gospodarka jest gotowa na elektroniczny weksel? W niniejszym artykule przyjrzymy się apelowi Rady Przedsiębiorczości oraz analizie obecnej sytuacji i potencjalnych korzyści z wprowadzenia e-weksla.
Apel Rady Przedsiębiorczości o elektroniczny weksel
Rada Przedsiębiorczości wnosi i apeluje o podjęcie przez rząd prac legislacyjnych umożliwiających wprowadzenie i funkcjonowanie w obrocie gospodarczym weksla w postaci elektronicznej.
Niedostatki tradycyjnej formy weksla w czasach pandemii
Czas pandemii, ale i funkcjonowanie obrotu gospodarczego w obecnym czasie, potwierdzają i ujawniają istotne niedomagania funkcjonowania materialnej formy weksla. Obecny stan nie spełnia oczekiwań użytkowników co do szybkości i sposobów elektronicznej wymiany danych na odległość. Nie spełnia on także oczekiwań klientów instytucji finansowych i innych podmiotów zaufania publicznego w zakresie przyjmowania zabezpieczeń w postaci weksla w obecnej formie.
Ryzyko fałszerstwa w obrocie tradycyjnymi wekslami
Dalsze funkcjonowanie weksli wyłącznie w tradycyjnej formie papierowej stało się także potencjalnie niebezpieczne, ponieważ w obrocie prawno-gospodarczym pojawiły technologie fałszujące podpisy w sposób nieodróżnialny od podpisu odręcznego.
Zalety elektronicznego weksla dla bezpieczeństwa i efektywności obrotu
Proponowane rozwiązanie może dostarczyć uczestnikom obrotu użytecznego instrumentu, spełniającego funkcje weksla materialnego, przy minimalizacji uciążliwości związanych z koniecznością posługiwania się materialnym dokumentem, jednocześnie zapewniając bezpieczną, wiarygodną i trwałą identyfikację wystawcy oraz dalszych nabywców i zbywców weksla, a także integralność i niezmienność weksla.
Rola weksla w zabezpieczaniu transakcji publicznych
Należy również podkreślić rolę weksla w zakresie zabezpieczania transakcji agencji publicznych (w tym przede wszystkim Banku Gospodarstwa Krajowego), programów rządowych oraz generalnie dla bezpieczeństwa publicznego systemu gwarancyjno-poręczeniowego, wspierającego polską przedsiębiorczość. O skali potrzeb świadczy fakt, że do końca 2022 r. przyjęto w tym obszarze prawie siedemset tysięcy weksli w formie dokumentowej, (z utrzymującą się coroczną tendencją wzrostową), co wygenerowało olbrzymie koszty związane z ich obsługą i bezpiecznym przechowywaniem.
Propozycja równoległego funkcjonowania obu form weksla
Mając na uwadze potrzebę zaspokojenia oczekiwań wszystkich uczestników rynku (w tym mniej zdygitalizowanych) oraz niezbędny okres popularyzacji proponowanego rozwiązania, proponuje się umożliwienie równoległego funkcjonowania obu wersji weksla i pozostawienie rynkowi swobody wyboru pożądanej formy, adekwatnie do potrzeb podmiotów uczestniczących.
Długoletnie prace nad wprowadzeniem e-weksla
Apele środowisk gospodarczych, a w ślad za nimi prace eksperckie nad tym zagadnieniem trwają od kilku lat, a ich efektem było m.in. opracowanie i przedstawienie koncepcji e-weksla przez międzyśrodowiskowy Zespół zadaniowy „od papierowej do cyfrowej Polski”, funkcjonujący w ramach Grupy roboczej ds. Rejestrów rozproszonych i blochchain, a utworzony decyzją utworzonego decyzją nr 7 Przewodniczącego Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji z dnia 10 października 2018 roku.
Zmiany regulacji prawnych dla wprowadzenia elektronicznego weksla
Zaproponowano także zmiany regulacji prawnych głównie w obszarze Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego, a także rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych, które są warunkiem koniecznym dla zastosowania koncepcji elektronicznego weksla, celem uznawania przez sądy ważności weksla na unikatowym elektronicznym nośniku i skuteczności obrotu nim w środowisku cyfrowym (do sądów bowiem należy rozpatrywanie spraw o zapłatę tych weksli, niewykupionych w terminie).
Apel do rządu o skuteczne działania w kierunku cyfryzacji weksla
Rada Przedsiębiorczości w związku z powyższym apeluje do Prezesa Rady Ministrów o podjęcie skutecznych działań w celu nowelizacji stosownych aktów prawnych dla umożliwienia wprowadzenia do obrotu prawnego weksla w formie elektronicznej, jako rozwiązania absolutnie korzystnego dla polskiej gospodarki, poprawiającego również bezpieczeństwo obrotu papierami wartościowymi oraz środkami publicznymi- krajowymi i unijnymi i wpisującego się w krajowe i unijne strategie cyfryzacji państwa i gospodarki jako priorytetu rozwojowego.