Każdy podatnik dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej ma obowiązek ewidencjonowania tego zdarzenia na kasie fiskalnej. Niewypełnienie tego obowiązku wiąże się z określnymi sankcjami.
Obowiązki i sankcje
W myśl ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są zobowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
W przypadku stwierdzenia, że podatnik narusza ten obowiązek, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.
Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym (kks) podatnik, który wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi – w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
Karze podlega także ten podatnik lub płatnik, który nie zawiadamia w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imieniu i na jego rzecz. W wypadku mniejszej wagi sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. W rozumieniu kks księgami są:
- księgi rachunkowe;
- podatkowa księga przychodów i rozchodów;
- ewidencja;
- rejestr;
- inne podobne urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej.
Powyższa treść wskazuje zatem, że podatnik albo ponosi odpowiedzialność z kks w postaci kary grzywny, albo w postaci ww. dodatkowego zobowiązania.
Dodatkowe zobowiązania VAT
Ustawa o VAT nie precyzuje dokładnie, czy utrata prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego dotyczy zakupu wszystkich towarów i usług, czy tylko tych, które związane są ze sprzedażą podlegającą ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Rozstrzygnięcia tej sprawy dokonał NSA w Uchwale z dnia 16 listopada 1998 roku. Wskazano tam, że na podstawie tego przepisu podatnik traci prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupie towarów i usług tylko do tej części obrotu, która podlega ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących.
W związku z tym w przypadku naruszenia obowiązku wynikającego z ustawy traci on prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę stanowiącą równowartość 30% podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług w stosunku do tej części obrotu, która podlega ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących, a nie w stosunku do wszystkich nabytych towarów i usług.
Wspomniane dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30% nie jest obliczane samodzielnie przez podatnika. Nie jest to również sankcja polegającą na odmowie prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów czy usług, które nie zostały następnie zewidencjonowane w przypadku sprzedaży na rzecz konsumentów.
Czynny żal
Zgodnie z art. 16 kks nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Podstawowym skutkiem złożenia czynnego żalu jest zatem to, że sprawca unika odpowiedzialności karno-skarbowej. To z kolei powoduje, że podatnik, który nie podlega karze z kks, naraża się na sankcje w postaci omawianego dodatkowego zobowiązania w podatku VAT. Oznacza to, że podatnik, składając czynny żal, uchyla się od odpowiedzialności karnoskarbowej, ale jednocześnie naraża się na dużo większą karę w postaci dodatkowej sankcji w podatku VAT.
Źródło: www.bizin.pl